Bedrijf van Tom Gunnewijk
Het melkveebedrijf van Tom Gunnewijk is gelegen aan de Apedijk, nabij het kerkdorp Rekken, een mooie plek in de Achterhoek. Bij het bedrijf hoort 56 ha grond, en bestaat voor een belangrijk deel uit een huiskavel. Het hoger gedeelte achter de boerderij is een soort van glooiend coulissen landschap. De melkveestapel bestaat uit 90 melkkoeien van het Holstein Frisian ras en is ingekruist met Brown Swiss. Ze geven gemiddeld 8000 kg melk, met in totaal 9 procent vet/eiwit. Het ureum getal in de melk is jaarrond 11.
Historie gebied
De buurtschap, en later kerkdorp Rekken wordt voor het eerst als ‘Reke’ in een 13e eeuws document vermeld. In 1316 is er sprake van de marke Rekene. In 1379 wordt op de noordoever van de Berkel een van de parochiekerk te Eibergen afhankelijke kapel gesticht. Rekken kent daarna een lange kerkelijke geschiedenis. Het leven na de tweede wereldoorlog veranderde ingrijpend, ook in Rekken. Rekken was een agrarische samenleving, men werd gescheiden door het geloof, er waren twee kerken, 2 lagere scholen, twee kleuterscholen en verschillende toneel en ontspanningsverenigingen.
De rivier de Berkel stroomt op ruim een halve km voor de boerderij langs. De Berkel, 115 km lang, is een regenrivier die in Duitsland ontspringt, in Nederland door de Achterhoek stroomt en bij Zutphen in de IJssel uitmondt. Het Waterschap Rijn en IJssel is verantwoordelijk voor het beheer van het Nederlandse deel van de Berkel. De Berkel kent in Nederland een val van 20m met 7 stuwen en is begin jaren zeventig gekanaliseerd. De grond wordt hier apengrond genoemd, het is hier laagleem en kleiachtig, het stond hier vroeger vaak onder water. Zo ontstond hier de bijnaam ’In de Ape’.
Onze boerderij
Tom: ‘’Mijn vader heeft lange tijd met zijn broers in maatschap gezeten op het ouderlijk bedrijf van mijn oma. Mijn ouders zijn begin jaren zeventig op het bedrijf van mijn opa voor zichzelf begonnen. In 1991 is dat bedrijf verkocht en zijn ze hier in Rekken vlakbij begonnen. In 2014 is dit nabijgelegen bedrijf van de buren gekocht door mijn broer Hans en mij. Mijn broer Hans heeft een ander zelfstandig bedrijf en ik run voornamelijk het melkveebedrijf. De ligboxenstal biedt plaats aan 100 melkkoeien en stond er al toen wij hier kwamen. Verder is er hier een schuur voor machines en gereedschappen.
Het stripgrazen
‘’Voor een efficiënte begrazing passen we het zogenaamde strip begrazen toe. In het voorjaar en hoogseizoen verzetten we de afrastering 3 tot 4 keer per dag zodat ze dan steeds op een lekker fris gedeelte kunnen grazen. Steeds een fris nieuw bord met eten zoals we dat ook wel noemen. Gras is de basis en dit bevordert de opname om zoveel mogelijk melk uit het gras wat hier groeit, te produceren. Er wordt dan ook steeds minder krachtvoer aangekocht.’’
Vruchtbare kringloop
‘’We zijn aangesloten bij de ‘’Vruchtbare kringloop Achterhoek’’ waar 300 boeren bij zijn aangesloten. Hierbij kunnen we veel van elkaar leren. Het project ging in 2013 van start, om te kijken hoe kringlooplandbouw in de praktijk kan worden gebracht. Daarbij gaat het om het hergebruiken van je eigen afvalstoffen, zodat je zo min mogelijk van elders hoeft aan te voeren. Hergebruik binnen het eigen erf of binnen de regio met boeren in de buurt. De resultaten worden gemeten door de Wageningen Universiteit en gedeeld met het landbouwministerie. Ook in Brussel staan de melkveehouders bekend om hun prestaties.’’
Uit andere bronnen kennis vergaren en uitproberen
‘’Veel kennis verzamelen wij ook uit andere bronnen, zoals b.v. bij Pure Graze en ik ben geïnspireerd geraakt door het lezen van een boek van Dr. Smack. Dat boek leert ons veel over de werking van eiwitten als die aan de hoge kant zijn.
Verder is het gewoon veel uitproberen. Onze Pure Graze weide bestaat o.a. uit verschillende grassen, meerdere klaversoorten zoals rode, witte, inkarnaat en gele honigklaver, het kruid smalle weegbree en ook wikke. Het vraagt wel veel aandacht om klaver en kruiden in het grasland op peil te houden. Het ureum getal in de melk, een belangrijke parameter voor een efficiënte eiwit/stikstofbenutting is op jaarbasis 11. Dat is laag t o v het landelijk gemiddelde. We proberen verder zo weinig mogelijk grondstoffen aan te voeren. We werken samen met andere boeren en akkerbouwers voor de teelt van mais en voederbieten.
Voederbieten
Met voederbieten hebben we de ervaring dat ze een positieve invloed hebben op de vet- en eiwitgehalten in de melk. Daarnaast vanwege de langere doorgroei in het najaar hebben ze op ‘’gescheurd’’ grasland een goede nalevering van de mineralen in het gewas, met name stikstof.’’
Weidevogels en Compost Thee
‘’Op het maisperceel richting de Berkel waren dit jaar een flink aantal weidevogelnesten van o.a. kievieten, grutto’s, scholeksters en een enkele wulp. Helaas is er dit jaar door predatie veel verloren gegaan. We zijn ook begonnen met Compost Thee, het is een preparaat waarin de micro-organismen uit compost worden vermenigvuldigd. De voedingstoffen (rietsuikermelasse, steenmeel en humuszuur) voor de micro-organismen en de toegevoegde katalysatoren bevorderen en sturen de vermenigvuldiging. Het werkt dus niet rechtstreeks als een meststof, maar als een katalysator voor vitaliserende en versterkende processen op het bladoppervlak. Hierdoor worden de levende micro-organismen teruggebracht op de plant en dit resulteert in een langdurige verbetering en stabilisering van de planten.
Ze groeien beter, zijn gezonder en sterker. Compostthee behandeling activeert de micro-organismen, het biedt vaktechnisch gezien de voordelen:
-organische stofvorming en CO2 opslag in de bodem en betere voedingskwaliteit
-de wateropslagcapaciteit wordt vergroot door diepere humus laag en beter bodemleven
-de symbiose en actieve communicatie tussen plant en bodemleven versterkt
-plantresten worden sneller in humus omgezet, groei en ontwikkeling gaat beter
-de bodemverdichting vermindert en er is een betere kruimelstructuur in de bodem
-betere wortelgroei, waardoor betere stresstolerantie bij negatieve omstandigheden.
Het is al met al belangrijk dat er secuur wordt gewerkt. In onze mais hadden we een deel wel en niet behandeld en we zagen een opbrengstverhoging van 10 tot 15 procent. Al met al heeft deze natuurlijke manier van werken mij een flinke plus opgeleverd.
Maximale premie
‘’We willen met onze manier van boeren in het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouw Beleid, GLB- stelsel gaan voor goud, de hoogste beloningsklasse. Om hier aan te komen moeten we 2 ha eiwitrijk gewas verbouwen. De achterliggende gedachte is dat er dan minder soja geïmporteerd hoeft te worden. Maar ons gras is vanwege de klaver en kruiden al voldoende eiwitrijk. Ons bezwaar is echter dat we hiermee dan te veel eiwit aan de koeien voeren. Ik heb hierover contact gehad met de instanties die hierover gaan. Ze hadden een willig oor maar het kostte wel wat moeite om het duidelijk te maken. Voor de toekomst hoop ik op de ingeslagen weg verder te gaan en op basis van voortschrijdend inzicht te verbeteren.’’