Boerderij Melick
Aan de Gendijk in het midden van Limburg gelegen plaatsje Neer, ligt de boerderij van de familie Van Melick. Jacques en Helga wonen er met hun kinderen Sjors, Loïs en Nard. Bij de boerderij hoort 40 hectare grasland op klei, 30 hectare mais, 5 hectare veldbonen, 1,5 hectare grond voor patrijzenbeheer en 15 hectaren natuurland waarop een 30-tal vleesvee grazen van het ras Red Angus. De ligboxenstal voor 180 melkkoeien is emissiearm uitgerust met het Systeem Opti Cow Floor van leverancier Animat. Het winkeltje is uitgerust met een melktap en een softijsmachine.
Historie omgeving
Het gebied kent een lange geschiedenis van bewoning. Het overgrote deel is landbouw ontginningsgebied met enkele bospercelen. In de Romeinse tijd ontstond langs de heerbaan Maastricht-Nijmegen de eerste vaste bewoning. De doorkruising van deze heerbaan met de Neerbeek, toen een rivier, is nog zichtbaar in het landschap. Het dorp zelf ontstond in de vroege Middeleeuwen. Omstreeks 1200 werd in de nabijheid van de tegenwoordige buurtschap Dries, de abdij Keizerbosch gesticht. Het werd door de heren van Horne als een familieklooster beschouwd. Voor 1795 vormde Neer samen met de dorpen Horn, Haelen, Heythuysen, Reggel, Nunhem, Buggenum, Beegden Geistingen en Ophoven, de Heerlijkheid. Tijdens de Franse revolutie werd het klooster door de Fransen publiek verkocht waarna de meeste gebouwen werden gesloopt. Een deel ervan werd verbouwd tot landhuis.
Neer ligt in de buurt van het grote natuurgebied Leudal. Enkele kilometers ten noordwesten van Neer ligt het natuurgebied Brookberg, met daarin het westen de Ophovense Zandberg.
Historie Dieckerhof
Jacques: ‘’Onze boerderij is omstreeks 1863 gebouwd onder de naam Dijkerhof, er direct naast staat de nog veel oudere boerderij Dijkerhof. Ik ben hier nu de 4e generatie en heb het bedrijf in 2016 overgenomen. We molken toen 80 melkkoeien. Mijn ouders op hun beurt namen het begin jaren zeventig over van mijn grootouders. Ze hadden een gemengd bedrijf met melkvee en een varkenstak dat stopte in de jaren 80 en ook akkerbouw. Daarop teelden ze prei, asperges, augurken en suikerbieten. We melken hier nu 180 melkkoeien van het Holstein Frisian ras en een 20-tal Noors Roodbont. Onze productie is nu ruim 9000 kg per koe. Het jongvee, ruim 90 stuks, wordt opgefokt op een bedrijf elders in Limburg.
Onze nieuwe stal
Ik heb gekozen voor een emissie- arm stalsysteem om direct een slag te kunnen maken in het beperken van verschillende emissies. Een emissie- arme kelderloze stal, met rubberen vloer waarbij de mest iedere 2 uur uit de stal wordt geschoven leek mij ook goed voor het dierenwelzijn. Tegelijk heb ik zo ook meer mogelijkheden in te spelen op toekomstige ontwikkelingen. De mestopslag van nu kan eventueel als vooropslag voor een biogasinstallatie dienen. Misschien is mestscheiding ook een optie? De vaste mest uitrijden in de herfst en de dunne fractie gedurende het groeiseizoen? Dan komen we heel dichtbij het systeem wat voor 1970 gold. De rubberen matten in de ligboxen geven de koeien een fijn ligcomfort en minder werk door dat niet steeds veel strooisel vervangen hoeft te worden.’’
De metingen
‘’Ik ben deelnemer Netwerk Praktijkbedrijven. Ik doe hieraan mee om meer kennis te delen en te vergaren, tevens uit te proberen wat mogelijk is om de emissies zoveel mogelijk te reduceren. Er worden hier dag en nacht ammoniak en methaan metingen uitgevoerd door adviesbureau Centrum Landbouw en Milieu. Voorts voert Wageningen University Research de metingen één keer per maand uit.
Tot nog toe zijn de uitslagen veelbelovend. Volgens de RAV-lijst mag de emissie 8.5 kg zijn, tot nu toe meten we 50% of meer reductie t.o.v. de standaard stal. De indruk bestaat dat hoe schoner de vloer blijft des te lager de emissie. Nadeel van de dichte vloer is het ietsje meer spetteren van de mest waardoor de koeien meer bevuilen. Lastig is het als de mestschuif defect raakt, ik deze in vogelvlucht moet herstellen omdat anders mijn koeien te veel bevuilen en de emissie oploopt. De verantwoordelijkheid voor goed gebruik van het systeem ligt m.i. voor belangrijk deel bij de gebruiker en de leverancier voor een goede begeleiding.’’
Ureum getal
‘’Een belangrijke parameter is het ureumgetal in de melk. Hoe lager dit getal in de melk des te minder ammoniak uitstoot is de algemeen geldende regel. (25 jaar geleden liep dit getal landelijk tegen de 30) Nu is het landelijk gemiddelde rond de 20. Vijf jaar geleden was deze bij ons 21, inmiddels is die verlaagd naar 18. In een aantal jaren hebben we het ruw eiwitgehalte in het ruwvoer met ongeveer 10% weten te verlagen. Het is belangrijk dit stapsgewijs te doen. Ik ga proberen nieuwmelkte koeien verhoudingsgewijs minder eiwitrijk te voeren dan koeien die langer geleden hebben gekalfd omdat ze er efficiënter mee om blijken te gaan. Beweiden van grasland doen we 6 uur per dag, inmiddels echter wel ruim 170 dagen per jaar.’’
Veldbonen telen
‘’In 2022 hebben we voor het eerst veldbonen geteeld en had ik 5.5 ton per hectare. Ten gevolge van de droge zomer waren deze enigszins verdroogd. Voor dit jaar is er gekozen voor een perceel waar we kunnen beregenen. Ik speel hiermee in op de maatschappelijke wens zoveel mogelijk zelf eiwit te telen en het wordt ook gestimuleerd met een extra bijdrage vanuit het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid.’’
Bloemenmengsel voor de patrijzen
‘’Sinds 4 jaar hebben we een bloemenrand ingezaaid met een patrijzenmengsel. Vooral het tweede jaar na het zaaien komt het gewas tot ontwikkeling. Belangrijke tip is niet te vroeg te zaaien en voor het zaaien het zaaibed enkele keren het gekiemde onkruid een onkruidbewerking te geven. We zaaien een 10 meter brede strook, eenmaal tot ontwikkeling gekomen, geeft het een prachtig gezicht, deze hoge bloeiende planten. De rand geeft dekking aan niet alleen patrijzen maar volgens een vogelaar, die het monitoort komen er ook veel andere vogelsoorten op af. Het resultaat mag er zijn de patrijzenstand neemt weer toe. De jagers, verenigd in de Wild Beheer Eenheid Land van Horne doen aan vossenbestrijding anders kweek je hiermee alleen maar vossenvoer. Het zaadmengsel bestaat o.a. uit: kaardenbol, wilde cichorei, wilde pastinaak, wilde venkel, boekweit, luzerne, haver, zonnebloemen en zomertarwe.’’
Onze Red Angus op natuurgrond
‘’Nadat een aantal jaren onze Holstein kalveren weinig opbrachten zijn we gaan kijken naar andere mogelijkheden om onze stier- en vaarskalveren tot waarde te brengen. Daarbij hebben we 15 hectare natuurgrond in gebruik van een ontgrondingsbedrijf en Staatsbosbeheer, die we op passende wijze willen begrazen. Koeien waar we niet mee verder fokken tot melkkoe, insemineren wij met sperma van de Red Angus. Vanwege het karakter van deze mooie roodbonte hebben we hiervoor gekozen. Ze zijn sober, zelfredzaam, rustig van karakter, noodzakelijk omdat er ook wandelroutes door de landerijen lopen. De stiertjes castreren we tot os, ze zijn dan rustiger, worden 50-100kg zwaarder en hebben volgens onze slager lekkerder vlees. Elke maand wordt er eentje geslacht en het vlees gaat naar een groeiend aantal klanten.’’
De winkel en melktap
‘’Enkele jaren geleden besloten we tot de bouw van een klein winkeltje met daarin een melktap en een softijsmachine. We liggen hier aan een interessante en mooie agrarische fietsroute. Teven zitten we hier vlakbij het dorp Neer. Dit biedt kansen om iets over de historie en de wijze van produceren van ons bedrijf te vertellen en de verbinding boer burger te versterken!’’
De Agro Natuur Route
‘’Deze route wordt georganiseerd door de Plattelands Coöperatie Peel en Maas. Het is een samenwerkingsverband van grotendeels boeren en tuinders met rond de 400 leden. De missie is een brug te slaan tussen boerderij en maatschappij, boer en burger, producent en consument, ten einde bij te dragen aan een duurzaam platteland en een duurzaam perspectief voor agrarische ondernemers. Een van de projecten is de Agro Natuur Route waarvan ook een bord aan de voorkant van onze boerderij staat. Hierop wordt iets verteld over de wijze waarop wij produceren. De Agro Natuur Route loopt door de gemeenten Leudal, Maasgouw en Weert.’’
Bloemrijke akkerranden
‘’Een ander project van deze coöperatie is Bloemrijke akkerranden. Hiermee wordt een impuls gegeven aan kleurrijke veldjes en een grotere biodiversiteit in het landschap. Dit jaar hebben ze drie soorten zaadmengsels uitgedeeld, namelijk FAB-mengsel samengesteld uit 19 soorten dat een stimulans geeft aan natuurlijke vijanden en aan de opbrengst van het hoofdgewas. Verder een bloemrijk vogelakker mengsel en een bloem en kruidenrijk mengsel, positief voor bijen en andere bestuivers. Daarbij ontvingen de deelnemers zaaiadvies. Dat het project op veel enthousiasme mag rekenen heeft zich bewezen. Er waren maar liefst 150 deelnemers. Zo wordt door agrariërs en andere eigenaren op een laagdrempelige wijze een bijzondere bijdrage geleverd. Wat is er mooier dan nutsfuncties, als voedselproductie, diverse vormen van landschapsbeheer en recreatieve beleving duurzaam verder te ontwikkelen?’’