Bedrijven van de familie Oerlemans
In het West Brabantse, nabij het dorp Halsteren, ligt in een bosrijk gebied het bedrijf van de familie Oerlemans. Ze combineren het melkvee/vleesveebedrijf met een zorgboerderij, een winkel met terras en tot de activiteiten behoren o.a. kinderfeestjes. Vader Peter, moeder Mieke en hun dochters Darey, Kate-Lynn en Lyzanne, allemaal hebben ze hierin hun taken en verantwoordelijkheden. De bedrijfsuitoefening vindt plaats op gronden van ’Landgoed Buitenlust’ waarvan het Brabants Landschap eigenaar is.
Historie omgeving en bedrijf
Peter Oerlemans: ‘Het dorp Halsteren ligt in de gemeente Bergen op Zoom en de oudste vermelding, als Halster stamt uit 1272. Halstert dat samengesteld zou zijn uit Halha, dat uitloper van hoogland betekent en stert dat staart betekent, gezien de langgerekte vorm van de uitloper. Een andere uitleg verwijst meer naar een ligging op de Brabantse wal. Halsteren heeft zijn ontstaan waarschijnlijk te danken aan de ontginning van turfvelden. In de 13e eeuw wordt Halsteren ook genoemd als een haventje aan de Schelde. Er was toen al een eenvoudig kerkje. Dat werd echter afgebroken omdat het te klein was en in 1457 verrees er een nieuwe kerk. Toen werd ook de oude toren verhoogd, om de hoogte van kerk en toren meer met elkaar in overeenstemming te brengen. “Halsteren zelf ligt hoog en droog op de zandgronden. Ten oosten ligt echter het Halsterse Laag, drassige grond. De lage landen, zoals het genoemd werd, waren zeer moeilijk, soms geheel niet doorgaanbaar, zelfs niet in de zomer. Vandaar dat dit moeras onderdeel uitmaakte van de verdedigingswerken, vooral toen men via sluizen in staat was het gebied te allen tijde geheel onder water te zetten. ‘Het Land om Halsteren is voor de Strooperijen en Brandschattingen des Vijands beveiligd’, lieten de 18e eeuwse beschrijving weten, en wel door de stad Steenbergen, het Verdronken Land en de Liniën, met name de schansen Pinsen en De Roovere. In 1628 was met de aanleg van deze twee schansen begonnen. Men kan ze nu nog in het landschap herkennen, hoewel zij hun oorspronkelijke vorm grotendeels hebben verloren De hoogteverschillen lopen op tot wel 10m en tijdens de stormramp van 1953 verdronken er tientallen mensen.’’
Ons melkveebedrijf
‘Mijn ouders zijn (eind) vorige eeuw naar hier gekomen vanuit Woensdrecht waar ze een melkveebedrijf met kippen runden voor de huisverkoop. Deze boerderij nu, was voorheen een oude therapieboerderij van Vrederust en mijn ouders hebben de kippen en het melkvee meegenomen. Naderhand hebben Mieke en ik het bedrijf overgenomen.’’
’Het melkveebedrijf omvat 56 hectare grasland en 7 hectare mais. We zijn onze graslanden aan het ‘verklaveren’ en we doen volop aan weidegang. In de stal/winterperiode zorgt een voerrobot dat de koeien op tijd hun rantsoen voorgeschoteld krijgen. Achter de stal staan een aantal grote opslagunits(bunkers). In deze bunkers kunnen wij voor +/- drie dagen voer opslaan. Er loopt een transportband vanuit de bunkers naar de binnenkant van de stal. De robot heeft zijn startpositie onder deze transportband en laadt zijn bak hieronder vol. 11 keer per dag verplaatst de robot zich over de rails boven de voergang en lost het voer vóór de koeien. Op deze manier heeft elke koe dezelfde kans om te eten en is er minder competitie in de kudde. De melkveeproductie is omstreeks 9000 kg per koe per jaar. Ze zijn overwegend van het Holstein Friesian ras en we zijn bezig ze in te kruisen met het Maas-Rijn-IJssel ras.’’
Homeopathie
‘’Wanneer een koe ziek is gebruiken wij altijd als eerst homeopathische middelen om de koe te behandelen. Wij geloven in het zelf genezende vermogen van de koe. Homeopathische geneesmiddelen zijn mild, veilig en onschadelijk voor lever en nieren. Ze vormen geen belasting voor het milieu en worden niet op dieren getest. Wanneer dit niet helpt, gebruiken we als uiterste middel antibiotica’’.
Belgische Witblauwe en het Brabantse Landschap
‘’Voor koeien waar we niet mee verder willen fokken gebruiken we genetica van het Belgische Witblauw ras. Deze gebruiken we als vleesvee, door het inkruisen met de Holstein Friesian krijgen minder extreme vleestypes en het afkalven verloopt voorspoedig. De Belgische Witblauwe zijn gemiddeld 7 tot 8 maanden per jaar te bewonderen in de nabijgelegen natuurgebieden. We houden ze aan en slachten ze voor onze boerderijwinkel. De samenwerking met het Brabants Landschap verloopt prima. Een gedeelte van de Belgische Witblauwe grazen in het 15 hectare natuurgebied dat we eveneens pachten. Deze mag niet worden bemest en van 5 hectare is de teeltaarde verwijderd.
Het aantal dieren dat hier nog kan grazen is in de loop van de tijd behoorlijk teruggebracht. Er is hier nu veel biezen en Jacobskruiskruid gaan groeien. Laatstgenoemde is giftig voor het vee als het in de ruwvoederwinning terecht komt. Bij begrazing gaan ze er wel omheen. Het is dus geven en nemen. Met de biodiversiteit op onze gronden en het landgoed gaat het naar ons idee overigens heel goed. We hebben hier o.a. de zeldzame phegeavlinder en de gele rugstreeppad zit op onze landerijen. Een broedvogelinventarisatie levert een totaal op van bijna zestig soorten.’’
Koeiendans
‘’In het voorjaar als de koeien weer naar buiten gaan, is het een feest voor de mensen uit de omgeving. Ze mogen dan toeschouwer zijn van de koeien die allerlei atletische capriolen uithalen, de koeiendans.’’
Zorgboerderij Den Hof
‘’We werkten al een hele tijd samen met de GGZ en door bezuinigingen werd deze samenwerking stopgezet. Dit was voor Mieke en mijzelf aanleiding en een kans om na 11 jaar ons zelf te certificeren. Het blijkt ook beter te werken. Cliënten krijgen bij ons echt de zorg die ze nodig hebben.
Hun proces bepaalt hoelang ze bij ons blijven, niet het budget vanuit een zorginstelling. Wij bieden nu veel meer behandelend en ondersteunde zorg met ons eigen zorgteam in plaats van alleen meewerken op de boerderij en dagbesteding. Met een agrarisch bedrijf bied je heel divers werk aan. Van fysiek werk in de stallen tot het verzorgen van de dieren én het sociale aspect in de boerderijwinkel en het terras. Het kopje koffie op ons terras is de brug naar nieuwe contacten en laat het menselijke aspect zien van de cliënten. 
De beeldvorming van mensen verandert zodra ze hier zijn geweest. Dat is heel mooi en bijzonder. Zo’n 26 hulpboeren werken één of meerdere dagen in de week mee om het bedrijf draaiende te houden, maar tegelijkertijd werken ze aan zichzelf met behulp van Peter en zijn team. “We doen dit echt samen. Onze hulpboeren voelen zich één met het bedrijf en zijn enorm betrokken. Dat is mooi om te zien.” Op de zorgboerderij kan deze hulpboer echt z’n ei kwijt. Hulpboer: “Anders zou ik op de bank wegkwijnen en daar schiet je niets mee op.” De hulpboer komt dan ook iedere keer weer met plezier naar de boerderij. “Je moet hier niets en dat is heel anders dan in de buitenwereld. Je hebt geen druk, het is allemaal heel relaxt. Je mag gewoon bekijken wat je zelf kan doen die dag. Gelukkig heb ik inmiddels ook vertrouwen opgebouwd bij de baas, zodat ik zelfstandig kan werken’’.
Enkele kernpunten uit onze koepelorganisatie: ‘’Federatie Landbouw en Zorg’’
‘’Er zijn allerlei reden waarom mensen zichzelf kwijtraken en op afstand van de samenleving komen te staan. Denk aan autisme, burn-out, verslaving, dementie of gewoon vastlopen omdat je niet lekker in je vel zit. De 900 zorgboerderijen in Nederland bieden al deze mensen een veilige plek om op kracht te komen en zich te ontwikkelen. Ze verbouwen er metelkaar gewassen of verzorgen dieren en krijgen zo het gevoel dat ze aan de samenleving bijdragen. Dat dit voor veel mensen helend werkt blijkt steevast uit onafhankelijk, wetenschappelijk onderzoek. De elementen die hiervoor zorgen zijn in beeld gebracht en onderdeel van het kwaliteitskader voor de zorglandbouw. De zorgboerderijen, die aangesloten zijn bij de Federatie Landbouw en Zorg hebben daarnaast allemaal een kwaliteitskeurmerk. Het keurmerk “’Kwaliteit laat je zien’’ is van de Federatie zelf en wordt getoetst door een onafhankelijk Kwalitetsbureau. Enkele zorgboerderijen werken met het keurmerk HKZ uit de zorg. De boerderijen hebben allemaal zes kernwaarden: ze zijn huiselijk en persoonlijk en bieden deelnemers een natuurlijk ritme door veel buiten te zijn. Iedereen steekt zijn handen uit de mouwen en draagt zo bij aan het geheel. Deelnemers en verzorgers bereiden samen het eten voor en eten gezellig samen. Tenslotte worden mensen aangesproken op hun goede kwaliteiten, wat hun gevoel voor eigenwaarde versterkt en wat hen vaak helpt om te re-integreren in de samenleving, bijvoorbeeld door het vinden van betaald werk.’’
Onze winkel
‘’In 2001 zijn wij gestart met het kleinschalig verkopen van eieren, appels en aardappels. Toen dit goed begon te lopen is het assortiment langzaam wat uitgebreid. Ons assortiment is dus door de jaren heen, blijven groeien. Er is rund- en kalfsvlees van eigen boerderij. Lamsvlees, kip en varkensvlees zijn hieraan toegevoegd. Ook zijn er streekproducten bijgekomen en vullen we het assortiment aan met producten van collega’s uit de buurt’’.
Onze toekomst?
‘’Rond ons bedrijf een prachtig gebied, maar zodra ik richting Zeeland loop en buiten het bosgebied kom, zie ik links de Antwerpse havens en recht voor mij de stad en industrie van Bergen op Zoom.
We weten niet waar we staan, we staan voor laatste stap overname 2e bedrijf omdat compagnon met pensioen gaat moeten we wel of niet. Beide keuzes kunnen een verkeerde zijn. Moeten we kleiner dan zijn we niet meer levensvatbaar en is ons concept voor de zorg en winkel ook niets meer waard. Ook de uitspraak van gemeente Bergen op Zoom dat ze liever geen boeren hebben maakt onzeker. We hebben opvolgers wat dan enz. We hopen met zijn allen nog vele jaren op deze mooie plek te kunnen blijven boeren.’’